Od 1 kwietnia 2023 r. obywatele Ukrainy, którzy posiadają numer PESEL ze statusem UKR, mogą ubiegać się o udzielenie zezwoleń na pobyt czasowy w celu podejmowania pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej. Rozwiązanie jest opcjonalne i skierowane do osób, które czują się pewnie na polskim rynku pracy i chcą zrezygnować z korzystania z ochrony czasowej.
 

Nowe regulacje dotyczą zezwoleń na pobyt, które związane są z podstawowymi formami aktywności ekonomicznej czyli:
•    zezwolenia na pobyt czasowy i pracę,
•    zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji
•    zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej.
 

Aby uzyskać jedno z wymienionych zezwoleń na pobyt, obywatel Ukrainy powinien spełniać wymogi określone w przepisach ustawy o cudzoziemcach.

Kto może złożyć wniosek?
Wniosek o udzielenie wspomnianych zezwoleń na pobyt może złożyć obywatel Ukrainy, który:
•    przebywa w Polsce i ma numer PESEL z adnotacją UKR
•    pracuje lub prowadzi w Polsce działalność gospodarczą np. na podstawie wpisu do CEIDG.
 

Możliwość ubiegania się o wspomniane zezwolenia pobytowe jest opcjonalna. Obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski od dnia 24 lutego 2022 r. i nie skorzystają z tego rozwiązania, będą mogli nadal legalnie przebywać w kraju na podstawie ochrony czasowej. Bazując na decyzji Rady UE o wprowadzeniu ochrony czasowej, z dużym prawdopodobieństwem można spodziewać się, że okres pobytu uznawanego za legalny, który aktualnie kończy się 24 sierpnia br., zostanie stosownie wydłużony przynajmniej do 4 marca 2024 r.

Jak złożyć wniosek?
Składając wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku najlepiej wypełnić za pośrednictwem strony https://generator.gdansk.uw.gov.pl/
Istnieje również możliwość skorzystania z formularza na stronie mos.cudzoziemcy.gov.pl
Korzystanie z elektronicznych formularzy pozwoli na uniknięcie błędów we wniosku i bezpośrednie przesłanie danych do systemu. Po wypełnieniu wniosku należy go wydrukować, własnoręcznie podpisać, uzupełnić wzór podpisu,  dodać niezbędne załączniki i dostarczyć do urzędu wojewódzkiego, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania obywatela Ukrainy.

Pomorski Urząd Wojewódzki w Gdańsku przygotował dla swoich klientów możliwość kompleksowej obsługi w specjalnie utworzonym punkcie informacyjno-doradczym. Wizytę w punkcie można zarejestrować on-line (pod linkiem: https://klient.gdansk.uw.gov.pl/umow-wizyte-pid) lub skorzystać z numeru infolinii (58 30-77-160). Wniosek  można również przesłać pocztą na adres: Pomorski Urząd Wojewódzki w Gdańsku, ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk.  Aby usprawnić proces rozpatrywania sprawy proponujemy, aby kopertę z wnioskiem oznaczyć dopiskiem – „UKR". W przypadku pytań dotyczących prowadzenia postępowań należy kontaktować się pod numerem infolinii 58 30-77-160 lub mailem: ukraina.pomorskie@gdansk.uw.gov.pl

Niezbędne dokumenty dołączane do wniosku
Do uzupełnionego oraz własnoręcznie podpisanego wniosku o udzielenie zezwolenie na pobyt czasowy w Polsce należy dołączyć:

•    4 aktualne fotografie spełniające określone kryteria
•    kserokopię ważnego dokumentu podróży - w szczególnie uzasadnionym przypadku, jeśli cudzoziemiec nie posiada ważnego dokumentu podróży i nie jest możliwe jego uzyskanie, może przedstawić inny dokument potwierdzający w sposób niebudzący wątpliwości jego tożsamość
•    dowód uiszczenia opłaty skarbowej (informacja o opłatach poniżej)
•    obowiązkowe załączniki do wniosku, w zależności od rodzaju wnioskowanego zezwolenia:
 

w przypadku wnioskowania o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę (ogólne zezwolenie):
- załącznik nr 1 do wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, wypełniony w całości przez pracodawcę oraz podpisany przez osobę uprawnioną do reprezentowania pracodawcy – pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania. Należy pamiętać, że warunki powierzenia pracy określone w załączniku nr 1 muszą być aktualne w dniu wydawania zezwolenia i muszą być zgodne z warunkami wynikającymi z innych dokumentów np. umowy o pracę. Załącznik nr 1 stanowi podstawę określenia, czy cudzoziemiec posiada cel pobytu w Polsce powyżej 3 miesięcy, dochód z tytułu wykonywania pracy w wymaganej wysokości oraz ubezpieczenie zdrowotne (w przypadku umowy o pracę i umowy zlecenie);

w przypadku wnioskowania o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji:
- załącznik nr 1 do wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, wypełniony w całości przez pracodawcę oraz podpisany przez osobę uprawnioną do reprezentowania pracodawcy – pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania. Należy pamiętać, że warunki powierzenia pracy określone w załączniku nr 1 muszą być aktualne w dniu wydawania zezwolenia i muszą być zgodne z warunkami wynikającymi z innych dokumentów np. umowy o pracę;
- załącznik nr 2 do wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, wypełniony w całości przez cudzoziemca – pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania;

w przypadku wnioskowania o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej:
- załącznik nr 1 do wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, jeżeli cudzoziemiec ubiega się o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy poprzez pełnienie funkcji w zarządzie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej, którą utworzył lub której udziały lub akcje objął lub nabył lub prowadzenie spraw spółki komandytowej lub komandytowo-akcyjnej przez komplementariusza, lub działanie w charakterze prokurenta.
 

Brak wyżej wymienionych dokumentów znacznie wydłuży czas trwania postępowania – urząd rozpatrujący wniosek będzie musiał wezwać cudzoziemca do uzupełnienia braków formalnych. Przed wysłaniem wniosku należy dokładnie sprawdzić czy wszystkie niezbędne dokumenty zostały dołączone do wniosku.
Do wniosku należy dołączyć również inne dokumenty, w zależności od rodzaju wnioskowanego zezwolenia. Szczegółowy wykaz potrzebnych dokumentów znajduje się na poniższych stronach:
•    dla wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę (ogólne zezwolenie),
•    dla wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji,
•    dla wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej.
 

Za złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w Polsce obowiązuje opłata skarbowa, uiszczana organom jednostek samorządu terytorialnego (organ podatkowy – wójt, burmistrz, prezydent miasta), w wysokości:
•    440 zł – zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji
•    340 zł – zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej.
Dodatkowo, w przypadku ustanowienia pełnomocnika w sprawie obowiązuje dodatkowa opłata skarbowa w wysokości 17 zł. Opłaty nie wnosi się, jeśli pełnomocnikiem jest współmałżonek cudzoziemca oraz wstępny, zstępny lub rodzeństwo cudzoziemca.
Opłata za wydanie karty pobytu wynosi 100 zł i jest uiszczana wojewodzie.
Co dalej?
Należy odbierać korespondencję z urzędu wojewódzkiego rozpatrującego wniosek. Jeśli wniosek zawiera błędy i braki, urząd wojewódzki skontaktuje się w celu poprawienia lub uzupełnienia wniosku.

Ważne informacje
•  przed wypełnieniem wniosku warto zapoznać się ze szczegółowymi informacjami na stronie: mos.cudzoziemcy.gov.pl
•  udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy spowoduje zakończenie korzystania z ochrony czasowej i zapisów ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa
•  osoby, które nie złożą wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w Polsce mogą nadal legalnie przebywać w kraju na podstawie ochrony czasowej i korzystać z form wsparcia
•  dopuszczalne jest wypełnienie wniosku odręcznie poza formularzem elektronicznym, jednak aby usprawnić i przyspieszyć rozpatrywanie sprawy (wyeliminowanie błędów) zalecane jest skorzystanie ze strony internetowej https://generator.gdansk.uw.gov.pl/ lub z portalu mos.cudzoziemcy.gov.pl
•  nie jest konieczne osobiste stawiennictwo w urzędzie wojewódzkim w celu pobrania odcisków palców – zostaną one pobrane przez urząd wojewódzki z rejestru PESEL. Zalecamy jednak wizytę w utworzonym w Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku punkcie informacyjnym. Rezerwacja wizyty: https://klient.gdansk.uw.gov.pl/umow-wizyte-pid

Podstawa prawna
•    Ustawa z dnia 12 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 185)
•    Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2023 r. poz. 519 z późn. zm.)
•    Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 103 z późn. zm.)
Źródła:
•   Pomorski Urząd Wojewódzki w Gdańsku
•   Urząd ds. Cudzoziemców